Bệnh tâm thần phân liệt là gì?

     Tâm thần phân liệt (Schizophrenia) là một bệnh lý thuộc lĩnh vực y học, bệnh gây ra những suy nghĩ lạ thường, dị thường về tình cảm, và có những hành vi khác thường. Đây là một bệnh tâm thần thường ít gặp ở  trẻ và khó  nhận biết trong giai đoạn sớm của bệnh. Hành vi của trẻ và lứa tuổi teen mắc bệnh tâm thần phân liệt có thể khác với những người lớn khi cùng mắc bệnh này.

     Bằng chứng chỉ báo mắc bệnh tâm thần phân liệt thường có những gốc neurodevelopmental. Sự xuất hiện những triệu chứng của bệnh tâm thần phân liệt trước 12 tuổi thường hiếm ( chỉ khoảng một phần sáu mươi so với tỷ lệ mắc của người lớn), nhưng nghiên cứu những trường hợp như vậy là quan trọng để ngày càng rõ hơn về căn bệnh này.

     Sự tổn hại về tâm thần gây ra cho trẻ em hình như nhiều hơn ở người trưởng thành. Hầu hết các trẻ mắc bệnh tâm thần phân liệt đều chậm về ngôn ngữ và các chức năng khác trước khi các triệu chứng loạn thần khác khởi phát( ảo giác, ảo tưởng, hoang tưởng…); thường vào lứa 7 tuổi hoặc hơn. Trong những năm đầu tiên, độ chừng 30% các trẻ này có các triệu chứng thoáng qua của sự rối loạn tâm thần, như căng cứng, điệu bộ hoặc đập tay. Chương trình phim thiếu nhi ở nhà cho trẻ xem đã chứng tỏ cho thấy có sự phát triển tự động bất thường, như thấy trẻ sởn gai ốc, còn ở người lớn thấy có biểu hiện kích động. Trẻ mắc bệnh tâm thần phân liệt có thể giảm sút trầm trọng về sự tôn kính; chúng cũng biểu hiện lo âu hơn và quậy phá nhiều hơn so với người trưởng thành mắc bệnh này.

Dấu hiệu xuất hiện sớm:

- Tình trạng bất an từ những giấc mơ.

- Nhìn thấy những thứ và nghe thấy những giọng nói không có trong thực tế

- Nhầm lẫn ý nghĩ

- Có những suy nghĩ và những ý tưởng kỳ quái, rạng rỡ.

- Trạng thái ủ rũ cực độ

- Có những hành vi riêng biệt

- Có ý tưởng dửng dưng với mọi người.

- Hành vi trẻ con hơn so với lứa tuổi.

- Có nhiều lo âu kèm sự e ngại

- Nhầm lẫn truyền hình, phim với thực tế cuộc sống

- Có vấn đề trong hành vi và mối quan hệ với bạn bè

     Hành vi của  trẻ mắc bệnh này cở thể thay đổi theo thời gian. Các triệu chứng loạn thần phát triển dần ở trẻ, không có  tình trạng diễn biến đột ngột hoặc cấp tính như thường xuất hiện ở lứa tuổi thanh niên và người lớn. Đứa trẻ bắt đầu nói về những nổi sợ hãi và những ý tưởng lạ thường. Chúng có thể bắt đầu quanh quẩn bên cha mẹ hay nói linh tinh những chuyện đâu đâu không có ý  nghĩa gì. Những trẻ trước đây thường thích quan hệ với người khác có thể trở nên thẹn thùng hơn hoặc rút lui vào trong thế giới riêng của mình.

Điều trị

     Chẩn đoán sớm và được điều trị là rất quan trọng. Trẻ có những vấn đề và các triệu chứng được liệt kê ở trên cần phải được đánh giá đầy đủ. Những trẻ này cần có kế hoạch điều trị đặc biệt và có sự tham gia của các chuyên gia khác. Kết hợp giữa thuốc và phương pháp chữa bệnh đặc hiệu, phương pháp gia đình, và những chương trình chuyên dụng ( trường học, những hoạt động khác v.v..) thường cần thiết. Thuốc tâm thần có thể có ích để giảm các triệu chứng và những vấn đề đã được nhận dạng.

     Những chất chống loạn thần đặc hiệu trở nên có hiệu quả cho cả trẻ em và người lớn bị mắc bệnh tâm thần phân liệt, và thuốc chống loạn thần thế hệ mới  clozapine  có ích cho ít nhất một nửa số bệnh nhân không đáp ứng với những loại thuốc an thần kinh cổ điển. Trong một số trường hợp, các triệu chứng loạn thần hình như biến mất hoàn toàn. Không may, trẻ em có thể dễ bị ảnh hưởng hơn người lớn đối với độc lực của Clozapin; độ chừng 1/3 trong chúng phải dừng sử dụng thuốc này do tác dụng phụ. Các thuốc chống loạn thần mới hơn có thể an toàn hơn nhưng hiệu quả chỉ đang trong giai đoạn thử nghiệm.

     Các bậc bố mẹ cần phải hỏi bác sĩ gia đình hoặc bác sĩ chuyên nhi để có được sự chỉ dẫn đến với bác sĩ chuyên khoa tâm thần nhi và thanh thiếu niên, những người đã được huấn luyện chuyên nghiệp và có kinh nghiệm về đánh giá, chẩn đoán và điều trị những trẻ mắc bệnh tâm thần phân liệt.  

Nguồn: http://www.aacap.org/

Lược dịch: BSCKI. Châu Văn Hậu